همان‌طور که می‌دانید احتمال ابتلا به افسردگی در افرادی که دچار بی‌خوابی هستند، دو برابر بیشتر است. البته بیماری افسردگی نیز باعث ایجاد بی خوابی می‌شود. درواقع مانند ضرب‌المثل مرغ و تخم مرغ است و نمی‌شود گفت کدام‌یک ابتدا وجود داشته است. بیماری‌هایی مانند اختلال دوقطبی، افسردگی، استرس یا اضطراب، احتمال ابتلا به بی خوابی را افزایش می‌دهند. در این مطلب از جوان ایرانی به نشانه‌ها و درمان بی خوابی ناشی از افسردگی می‌پردازیم.

دلایل ایجاد بی خوابی شبانه

هرچند افسردگی و مشکلات روحی یکی از شایع‌ترین دلایل بی‌خوابی است، اما علت‌های دیگری نیز می‌تواند داشته باشد.

بی خوابی و یا اختلالات خواب در هر سنی ممکن است رخ دهد. حتی کودکانی که دارای مشکلات تربیتی هستند و نمی‌توانند بدون حضور پدر یا مادر بخوابند دچار بی خوابی می‌شوند‌‌.

اگر همسایه شما سر و صدا کند و یا همسر شما خروپف کند مبتلا به بی خوابی شبانه خواهید شد.

همچنین استرس، داشتن فرزند خردسال، شیفت‌های کاری، بیماری‌های جسمی مانند تکرر ادرار باعث اختلال در خواب شما می‌شود‌.

برخی از خانم‌ها، با شروع یائسگی دچار بی خوابی می‌شوند.

اگر در رختخواب فعالیت فکری و یا فیزیکی بیش از حدی داشته باشید، نیز ممکن است مبتلا به بی خوابی شوید.

تغییر در داروها، حذف و یا افزودن یک داروی جدید نیز احتمال بی خوابی را افزایش می‌دهد.

حال سؤال اینجاست که از کجا متوجه شویم که علت بی خوابی افسردگی است؟

دقت کنید فرد افسرده معمولاً در طی شب چندین بار بیدار می‌شود و صبح نیز خسته و بی‌حال است.

حتی در برخی از موارد که افسردگی شدید است ممکن است فرد بیش‌ازحد بخوابد و در رختخواب بی‌هوش شده و ساعت‌های زیادی را خواب باشد. البته افراد مبتلا به افسردگی هرچقدر بیشتر می‌خوابند بیشتر خسته می‌شوند‌.

افرادی که با افسردگی دست و پنجه نرم می‌کنند و دچار بی خوابی هستند، معمولاً دچار افکار خودکشی نیز می‌شوند. در حالیکه که اگر بی‌خوابی و افسردگی خود را درمان کنند، خلق‌وخوی بسیار بهتری داشته و از زندگی لذت می‌برند.

افرادی که از افسردگی رنج می‌برند وارد یک دنیای تاریک شده و زود خشمگین می‌شوند. حتی دچار مشکل تمرکز شده و از کارهای روزانه نیز باز می‌مانند.

 

زمان مراجعه به پزشک

فردی که مبتلا به بی خوابی است، لزوماً به این معنا نیست که افسردگی و بیماری‌هایی از این قبیل دارد و یا در آینده به آن دچار می‌شود، ولی شما باید بدانید که خطر بیماری‌های روحی با بی خوابی افزایش پیدا می‌کند. درصورتی‌که این علائم را دارید حتماً به پزشک مراجعه کنید تا سلامت روان شما بیش از این تهدید نشود. نشانه‌هایی مانند:

• احساس غمگینی یا افسردگی
• عدم علاقه به فعالیت‌های روزمره
• کمبود اشتها
• خستگی
• استرس و اضطراب
• احساس بی‌ارزشی
• احساس شرم و گناه
• اختلال در تمرکز
• افکار مکرر مرگ

پزشک می‌تواند استراتژی‌های درمانی مفید برای درمان بی خوابی ناشی از افسردگی را به شما ارائه دهد. همچنین از اختلالاتی که ممکن است در آینده ایجاد شود پیشگیری می‌کند.

 

ابتدا بی خوابی درمان شود یا افسردگی؟

ببینید این مورد برای هر فرد متفاوت است و نمی‌توان یک نسخه برای تمامی افراد تعیین کرد. معمولاً پزشکان مشکل اصلی را که فرد بیمار بیان می‌کند درمان می‌کنند. در برخی از مواقع با درمان افسردگی، بی خوابی نیز بهبود می‌یابد و یا گاهی اوقات درمان بی خوابی و یا قرص‌های آرام‌بخش به بهبود افسردگی نیز کمک می‌کند. به‌طورکلی اینکه ابتدا بی خوابی درمان شود و یا افسردگی، دقیقاً بستگی به وضعیت شما و تشخیص پزشک دارد.

 

درمان بی خوابی ناشی از افسردگی

 

بهداشت خواب داشته باشید، به این معنا که معمولاً در یک ساعت مشخص به رختخواب رفته و سر ساعت از آن خارج شوید. اجازه ندهید که مدت طولانی در رختخواب بمانید، درحالی‌که بیدار بوده و دچار استرس‌های روزمرگی هستید.

اگر خوابتان نمی‌برد از رختخواب جدا شده، مدیتیشن، حرکات آرام‌بخش و کششی انجام دهید، یا اینکه کارهایی که در روز بعد می‌خواهید انجام دهید را لیست کنید و بنویسید. درواقع کارهای انجام دهید که ذهن شما را خسته می‌کند، در این صورت راحت‌تر خواب به چشمانتان می‌آید.

به طور منظم ورزش کنید، اما توجه کنید چند ساعت قبل از خواب فعالیت‌های ورزشی را انجام دهید.

قبل از خواب به‌هیچ‌وجه تلویزیون نگاه نکنید و یا به صفحه مانیتور خیره نشوید.

در عصر کافئین، نیکوتین و یا الکل مصرف نکنید.

دما و نور اتاق باید مناسب باشد تا بتوانید آرامش و خواب راحتی داشته باشید. عطرها و اسانس‌های آرامش‌بخش بسیار مفید است، مانند اسطوخودوس که باعث ایجاد خواب آرامتری می‌شود.

با معده پر نخوابید، زیرا باعث اختلال خواب می‌شود.

از خودتان مراقبت کنید، بیرون بروید، پیاده‌روی کنید، روابط اجتماعی خود را قوی کنید، حتی صحبت‌های کوتاه با اطرافیان باعث ایجاد حال خوب و کاهش افسردگی می‌شود‌‌.

ازآنجایی‌که استرس در کاهش خواب نقش بسزایی دارد، سعی کنید کارهایی که باعث ایجاد استرس و اضطراب شما می‌شود را شناسایی کرده و این احساس خود را مدیریت کنید.

سعی کنید در طول روز چرت نزنید و در رختخواب نمانید تا خواب شبانه‌ی بهتری داشته باشید.

داروهای درمان افسردگی و بی خوابی

 

دقت کنید اگر بی‌خوابی شما به دلیل افسردگی باشد، در صورتیکه افسردگی و یا سایر بیماری‌های روحی روانی را درمان کنید، بی خوابی شما نیز بهبود می‌یابد.

در برخی از مواقع پزشک برای درمان بی خوابی، دارو تجویز می‌کند که در ادامه معرفی می‌کنیم. توجه کنید تمام این داروها را باید طبق تجویز پزشک مصرف کنید و از مصرف خودسرانه آن به شدت پرهیز کنید زیرا عواقب خطرناکی دارد.

داروهای درمان افسردگی شامل:

• سیتالوپرام (سلکسا)
• فلوکستین (پروزاک)
• پاروکستین (پاکسیل)
• سرترالین (Zoloft)

اگر افسردگی با مشکلات دیگری مانند اضطراب همراه باشد معمولاً این داروها تجویز می‌شود:

• دسوونلافاکسین (خدزلا، پریستیق)
• دولوکستین (Cymbalta)
• لوومیلناسیپران (فتزیما)
• ونلافاکسین (Effexor)

سایر داروهای ضد افسردگی که ممکن است برای شما تجویز شود عبارت‌اند از:

• آمی تریپتیلین (Elavil)
• نورتریپتیلین (Pamelor)

داروهای آرام بخش ضد افسردگی که می‌توانند به خواب شما بسیار کمک کند شامل:

• دوکسپین (سیلنور)
• میرتازاپین (رمرون)
• ترازودون (Desyrel)

خواب‌آورها نیز عبارتند از:

• اسزوپیکلون (Lunesta)
• اگزازپام (سراکس)
• تمازپام (Restoril)
• زالپلون (سونات)
• زولپیدم (Ambien CR)

ملاتونین بدون نسخه نیز گاهی برای درمان بی خوابی یا خواب مختل شده در اثر افسردگی استفاده می‌شود. یک داروی تجویزی به نام راملتون (Rozerem) به روشی شبیه ملاتونین عمل می‌کند و همچنین برای درمان بی خوابی استفاده می‌شود.

 

سخن پایانی

همان‌طور که مشاهده کردید بین بی خوابی و سلامت روان ارتباط مستقیمی وجود دارد. اگر در رختخواب بیش از حد چرخش دارید، برای مسائل روزمره نگران هستید و مدام احساس افسردگی دارید حتماً توصیه‌های ارائه شده در این مقاله از جوان ایرانی را جدی بگیرید. شما عزیزان باید بدانید که کم خوابی و یا بی خوابی یک اختلالی است که قابل درمان است و اگر فرد پیگیر بهبود خودش باشد به راحتی خواب راحتی خواهد داشت.

 

منبع